شبکه انتقال فاضلاب صنعتی

بعضی از صنایع در مراحل تولید خود فاضلاب ایجاد می کنند مثل صنایع چرمسازی، نساجی، رنگرزی، شیمیایی و مواد غذایی و نظایر آن ها. مواد تشکیل دهنده فاضلاب در هر یک از آن ها متفاوت می باشد مثلا مواد معلق مانند پرز و مواد زائد در فاضلاب های صنعتی وجود دارند که برای انتقال آن ها از محل تولید تا تصفیه یا دفع فاضلاب باید به ویژگی های آن توجه کرد. مواد معلق و پرز در فاضلاب به جدار لوله یا کانال انتقال فاضلاب می چسبد و پس از مدتی باعث مسدود شدن مسیر می گردد به طوری که باز کردن مسیر به سختی انجام می شود. لوله های پلاستیکی مقاومت خوبی در برابر مواد شیمیایی موجود در فاضلاب صنعتی دارند ولی به علت حالت کهربایی در اثر مالش مواد زائد و پرز به جداره داخلی آن ها چسبندگی مواد به جداره لوله زیاد می شود و مسیر زود به زود بسته می شود. لوله های سیمانی نیز به دلیل خشن بودن سطح داخلی، پرز مواد زائد را به خود می گیرند و همان شکل لوله های پلاستیکی را خواهند داشت و لوله های چدن نیز به همین صورت لذا بهترین راه انتقال فاضلاب های صنعتی استفاده از کانال های بتونی می باشد که در تمام ظول مسیر باید روی آن ها با دال های قابل برداشت پوشانده شود و هر 6 متر طول مسیر نیز یک دریچه بازدید در نظر گرفته شود و گاه به گاه آن ها را شستشو داد و تمیز کرد و در صورتیکه هر نقطه از مسیر به نحوی مسدود گردد که تمیز کردن و شستشوی آن از طریق منهول ها ممکن نباشد، باید دال روی کانال در آن نقطه را برداشت و انسداد مسیر را از بین برد.

 کانال انتقال فاضلاب صنعتی باید از محل تولید تا محل دفع و یا تصفیه فاضلاب شیب داده شود و مقدار این شیب بستگی به طول مسیر و وضعیت حوضچه فاضلاب تاسیسات تصفیه دارد. معمولا در مسیرهای طولانی سعی می شود شیب کمتری داده شود تا انتهای مسیر عمق زیادی نسبت به کف محل نداشته باشد. انتخاب محل تاسیسات تصفیه بسیار مهم است از طرفی باید در نقطه ای باشدکه زمین قابل استفاده برای ساختمان و توسعه سالن های تولید نباشد و نیز در نقطه ای باشد که پایین ترین نقطه زمین کارخانه باشد تا عمق حوضچه ها زیاد نشود و در صورت امکان بتوان بدون پمپاژ فاضلاب، آن را به حوضچه تصفیه تخلیه نمود و لذا باید مطالعه دقیق و کامل برای انتخاب مسیر انتقال و محل تاسیسات تصفیه و محل دفع فاضلاب،صورت گیرد.

معمولا در یک طرف تاسیسات تصفیه باید فاضلاب را پمپ نمود یعنی ریختن فاضلاب به حوضچه تصفیه و یا خروج فاضلاب از تاسیسات تصفیه باید توسط پمپ انجام شود که این موضوع بستگی به نظر طراح تاسیسات و مهندس معمار دارد، اگر حوضچه های تصفیه خانه در بالاتر از سطح زمین ایجاد شوند فاضلاب باید در انتهای کانال به حوضچه تصفیه پمپ شود و اگر حوضچه های تصفیه خانه در داخل زمین ایجاد گردند و عمق انتهای کانال انتقال فاضلاب سوار به حوضچه ها باشد، خروج فاضلاب از تصفیه خانه به محل دفع فاضلاب باید پمپ گردد. در صورتیکه عمق انتهای کانال به نحوی باشد که سوار به حوضچه ها نباشد هم قبل و هم بعد از حوضچه های تصفیه فاضلاب باید پساب پمپ شود که این موضوع کار درستی نمی باشد و لذا در این موارد بهتر است که حوضچه ها در روی زمین و بالاتر از سطح زمین ساخته شوند تا حداقل تخلیه از آن ها به محل دفع فاضلاب بدون استفاده از پمپ باشد.

محاسبه ابعاد کانال انتقال فاضلاب

ابتدا باید مقدار متوسط فلوی فاضلاب را در ساعت پیک محاسبه نمود، بدین شکل که فاضلاب تولید شده از هر ماشین را از مدارک فنی سازنده ماشین پیدا می کنیم با توجه به اینکه هر ماشین در یک دوره زمانی و در چند مرحله کار خود را انجام می دهد فقط در یک مرحله و در طول چند دقیقه فاضلاب خود را تخلیه می کند و مقدار فاضلاب ماشین در همین چند دقیقه مبنای محاسبات فاضلاب آن می باشد. به همین شکل برای هر ماشین مقدار فاضلاب و طول زمان تخلیه آن را مشخص می کنیم و بعد از آن احتمال همزمانی ماشین ها را از متخصصین تولید جویا می شویم و نهایتا مقدار فاضلاب در یک زمان چند دقیقه ای را محاسبه می نماییم. کانال فاضلاب باید بتواند در همین چند دقیقه این مقدار فاضلاب را انتقال دهد و لذا مقطع کانال بر اساس حداقل سرعت حدود 4fpm از رابطه زیر محاسبه می گردد.

Q=VA

Q: دبی فاضلاب در یک دقیقه

A: سطح مقطع کانال ft2

V: سرعت عبور فاضلاب 4

چون معمولا در فاضلاب صنعتی مواد معلق زائد وجود دارد . در لحظاتی ممکن است حجم فاضلاب بیش از مقدار حساب شده شود لذا سطح مقطع را باید دو برابر در نظر گرفت در نتیجه عمق کانال را در شروع مسیر با توجه به وضعیت محل انتخاب می کنیم و با داشتن سطح مقطع کانال عرض کانال را می توان تعیین کرد. پس از تعیین حدود عمق و عرض در شروع مسیر با توجه به شرایط محل و نحوه دسترسی به آن، آن ها را تغییر می دهیم و حتی ممکن است سطح مقطع کانال بزرگتر شود که مسئله ای نیست. حداقل عمق کانال نباید از 40cm کمتر باشد. حداقل شیب کانال باید به گونه ای انتخاب شود که سرعت عبور فاضلاب از 4fpm کمتر نشود، هر چه سرعت عبور بیشتر باشد بهتر است.

انتخاب و محاسبه پمپ فاضلاب

پمپ های فاضلاب که از نوع کف کش هستند در انواع مختلف ساخته می شوند که هر یک کاربرد خاصی دارند بعضی برای آب گل آلود و بعضی برای لجن و …نوعی از آن برای فاضلاب های صنعتی که دارای مواد زائد و مواد خورنده می باشند مناسب است که حتما باید از این نوع انتخاب شوند.

میزان آبدهی پمپ باید بر اساس دو برابر مقدار حداکثر فاضلاب در دقیقه انتخاب شود و به این علت که ممکن است در لحظاتی عملا میزان فاضلاب بیش از مقدار محاسبه شده شود، ارتفاع آبدهی پمپ با توجه به عمق نصب آن و ارتفاع آن تا محل ریزش به حوضچه یا محل دفع فاضلاب و افت فشار در لوله و مقدار پرتاب آب در حدود یک متر تعیین گردد، قطر لوله آبدهی پمپ باید بر اساس سرعت 7fps و حداقل برابر قطر دهانه خروجی پمپ تعیین گردد. افت فشار در همین سرعت از چارت لوله به دست می آید.

منابع و پیوندها

گرداوری شده توسط دپارتمان پژوهش شرکت پاکمن

صفحه مهندسی مکانیک